فروشگاه ساز رایگان فایل ، همکاری در فروش فایل | سل یو

گزارش کارآموزی كارخانه زمزم گرگان

گزارش کارآموزی كارخانه زمزم گرگان
خرید آنلاین
گارانتی خرید

توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود.

مبلغ قابل پرداخت 9,100 تومان

پرداخت و دانلود

گزارش کارآموزی كارخانه زمزم گرگان در 52 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
2-1- مقدمه. 1
2-1-1- معرفی كارخانه زمزم گرگان.. 8
2-1-2-محصولات تولیدی شركت زمزم گرگان.. 8
2-2-تاریخچه. 9
2-2-1- تاریخچه ی نوشابه سازی در جهان.. 9
2-2-2- تاریخچه نوشابه سازی در ایران.. 10
2-2-3-آمار تولید نوشابه در ایران.. 11
2-3- اهمیت مصرف نوشابه. 11
2-4- فن آوری و مراحل تولید نوشابه‌های گاز دار. 12
2-4-1-تهیه مواد اولیه مصرفی در نوشابه سازی.. 12
2-4-2- ساخت شربت نوشابه. 17
2-4-3- اختلاط شربت آب، و گاز ...... 17
2-4-4-پر كردن و بسته بندی.. 18
2-5- خط تولید.. 18
2-5-1-مراحل و واحدهای اصلی تولید نوشابه 284 سی سی (نوشابه شیشه أی). 18
2-5-1-1 فلوچارت تولید نوشابه در بطری شیشه ای.. 24
5-2-تولید نوشابه در بطری‌های پت (PET ). 25
2-5-3 تولید دوغ.. 27
2-5-4-تولید آب آشامیدنی.. 27
2-6-تاسیسات و تجهیزات جانبی كارخانه. 27
2-6-1-طرح كارخانه نوشابه سازی.. 27
2-6-2-تصفیه خانه ی آب: 28
2-6-2-1-احیاء تانك زغال اكتیو. 30
2-6-2-2- سرویس تانك ها 30
2-6-2-3- احیاء تانك زرین.. 31
2-6-2-4-آزمایشات تصفیه خانه آب... 31
2-6-2-4-1 آزمایشات صورت گرفته بر روی آب تانك واكنش، شن و زغال: 31
2-6-2-4-2-آزمایش صورت گرفته بر روی آب تانك زرین.. 32
2-6-3- عصاره خانه. 33
2-6-3-1-دستور العمل و مراحل ساخت شربت و عصاره. 33
2-6-3-2-دستور العمل تعیین بومه عصاره و شربت... 34
2-6-3-3-تركیبات انواع نوشابه. 35
2-6-4-واحد تولید گاز ...... 36
2-6-5-انبار، دیگ بخار. و سرد خانه كارخانه. 36
2-6-6-تصفیه خانه ی فاضلاب (سیستم سپتیك). 37
2-6-6-1-آزمایشات انجام گرفته در واحد سپتیك: 38
2-6-2-نمای سیستم تصفیه ی فاضلاب: 39
2-7-كنترل كیفی و آزمایشات آن: 40
2-7-1-آزمایشات صورت گرفته بر روی مواد اولیه. 40
2-7-2-آزمایشات صورت گرفته حین تولید (پروسه تولید). 41
2-7-4-آزمایشات میكروبی.. 44
2-8-نتیجه گیری.. 45
2-9- جداول.. 45
2-10 اشكال: 50
2-11-منبع و ماخذ.. 55
فهرست جداول
جدول 1: حداكثر مجاز ناخالصی‌های آب مصرفی در نوشابه‌سازی.................................... 42
جدول 2: ویژگی‌های انواع نوشابه‌های گازداز .................................................................. 43
جدول 3: جدول تصجیح حرارتی بریكس خوانده شده از روی بریكس سنج .......................
فهرست اشكال
شكل 1: نمایی از شركت زمزم گرگان.............................................................................. 48
عكس شماره 1-شركت زمزم گرگان............................................................................... 49
عكس شماره 2- بطری شوی........................................................................................... 50
عكس شماره 3- نمایی تصفیه خانه آب............................................................................ 50
عكس شماره 4- دیگ بخار.............................................................................................. 51
عكس شماره 5- نمایی از سیستم فاضلاب...................................................................... 51
عكس شماره 6- دستگاه لیبل زنی.................................................................................. 52
عكس شماره 7- نمای جلوی بطری شوی........................................................................ 52
عكس شماره 8- دستگاه پركن........................................................................................ 53
-1- مقدمه
2-1-1- معرفی كارخانه زمزم گرگان
شركت زمزم گرگان در تاریخ 26/4/1352 تاسیس و تحت شماره 346 در اداره ثبت شركت‌ها به ثبت رسیده و در حال حاضر شركت زمزم گرگان یكی از شركت‌های گروه صنایع آشامیدنی و تحت پوشش سازمان صنایع غذایی و آشامیدنی بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی می‌باشد.
شركت زمزم گرگان در سال 1352 فعالیت خود را با یك خط تولید نوشابه‌های غیر الكلی گازدار در ظروف شیشه أی 284 سی سی در گردش آغاز نموده و در حال حاضر با در اختیار داشتن یك خط تولید نوشابه در ظروف یكبار مصرف PET در سایزهای 300،500 و 1500 سی سی به فعالیت خو د ادامه می‌دهد.
شركت زمزم گرگان با ظرفیت تولید سالانه 45 میلیون لیتر انواع نوشابه‌های غیر الكلی ( كولا، پرتقالی، لیموئی) سودا، نوشابه‌های رژیمی در انواع طعم ها، دوغ و آب آشامیدنی یكی از بزرگترین تولید كننده‌های انواع نوشابه غیر الكلی گاز دار در گروه صنایع آشامیدنی بوده و دارای بیشترین تنوع تولید در سطح گروه می‌باشد.
شركت زمزم گرگان علاوه بر دارا بودن پروانه‌های استاندارد تولید محصول، دارای گواهینامه استاندارد مدیریت كیفیت ISO 9001-2000 و استاندارد مدیریت زیست محیطی ISO 14001 و استاندارد سلامت محصول HACCP نیز می‌باشد قابل ذكر است كه شركت زمزم گرگان در 8 كیلومتری جاده ی گرگان- مشهد واقع شده است.
2-1-2-محصولات تولیدی شركت زمزم گرگان
محصولات شركت زمزم گرگان عبارتند از:
1-نوشابه گازدار پرتقالی
2-نوشابه گاز دار پرتقالی بدون قند
3-نوشابه گاز دار كولا
4-نوشابه گاز دار كولا بدون قند
5-نوشابه گاز دار لیموئی
6-نوشابه گاز دار لیموئی بدون قند
7-دوغ گاز دار بدون چربی
8-دوغ بدون گاز و بدون چربی
9-آب آشامیدنی و…
قابل ذكر می‌باشد كه انواع نوشابه گاز دار (پرتقالی، كولا، لیموئی و دوغ) در شیشه ی 284 سی سی و بطری پت 300 سی سی و 1، 5/1 و 2 لیتری و انواع بدون قند و آب آشامیدنی در بطری پت تولید می‌شود.
2-2-تاریخچه
2-2-1- تاریخچه ی نوشابه سازی در جهان
تاریخچه نوشابه سازی اساساً به زمانی بر می‌گردد كه بشر علاوه بر مصرف آب آشامیدنی می‌توانست از افزودن مودای چون طعم دهنده‌ها و شیرین كننده‌ها به آب، شربت‌های متعددی را تهیه كند. گر چه تاریخ پیدایش آن به درستی روشن نیست ولی تصور می‌رود ابتدا در خاور میانه به ویژه در نواحی جنوب ایران روش هایی برای تهیه آن موجود بوده است. ایرانی‌ها از 2500 سال پیش روش هایی برای حرارت دادن نیشكر و تهیه ی كارامل در خوزستان ابداع كرده بودند و با رقیق كردن آن شربت هایی درست می‌كردند كه بیشتر مصارف درمانی داشت. شاید بتوان گفت كه نیشكر سوخته جزء اولین نوشابه هایی باشد كه حاوی كارامل و شكر است استفاده از گاز كربنیك در آبهای معدنی و تلاش برای تهیه مصنوعی آن به قرن شانزده میلادی در اروپا بر می‌گردد كه شروعی برای گسترش نوشابه سازی در دنیا محسوب می‌شود ولی گسترش استفاده از آن عملاً از سال 1865 آغاز شده است.
تهیه و تولید نوشابه‌های غیر الكلی گاز دار بصور بهداشتی و در بسته بندی مطمئن نخستین بار توسط جان پمبر تون در شهر آتلانیا در سال 1886 جامه عمل پوشید نام محصول كوكا كولا و فروش آن 6 بطری در روز بود و اكنون پس از گذشت بیش از صد سال نوشابه‌ها در انواع مختلف و روزانه چند صد میلیون بطری در سراسر جهان عرضه می‌شود.
2-2-2- تاریخچه نوشابه سازی در ایران
سابقه نوشابه سازی به معنای جدید آن به سال 1331 بر می‌گردد. در این سال شركت زمزم محصول تولیدی خود را به نام پپسی كولا به بازار عرضه كرد. قبل از این تاریخ نوشابه‌های گاز دار سنتی نظیر لیمو ناد و غیره اغلب بصورت غیر بهداشتی تهیه و به بازار عرضه می‌شد. و در سال 1333 كارخانه كوكا كولا و در سال 1334 شركت ساسان تاسیس شد كه محصولات تولیدی را به نام كانادا درای و سوپر كولا به بازار عرضه كردند نوشابه‌های دیگر مانند اسو، شوشپس، آلپاین و فانتا نیز به بازار عرضه شدند كه پس از مدتی با تعطیل و یا در دو كارخانه زمزم و ساسان ادغام گردیدند.
همانطور كه ذكر گردید حدود 50 سال پیش اولین كارخانه نوشابه سازی در ایران آغاز به كار كرد مصرف نوشابه‌های گاز دار بعد از انقلاب در داخل كشور به سرعت بالا رفت و نزدیك به دو برابر شد. در سال 1356 تولید نوشابه در سطح كشور حدود 7/1 میلیارد بود كه این رقم در سال 1362 به 6/2 میلیارد بطری رسید و این روند افزایش مصرف تا به امروز ادامه داشت تا جایی كه امروزه نوشابه به عنوان یكی از كالاهای به مصرف محسوب می‌شود.
2-2-3-آمار تولید نوشابه در ایران
ایران از جمله كشورهایی است كه بالاترین میزان مصرف نوشابه را دارد. بررسی آمارها حاكی از آن است كه نرخ رشد مصرف نوشابه در كشور از اواخر دهه 50 تا پایان دهه 70 حدود 85/14 درصد بوده است مصرف سرانه نوشابه در ایران 48 لیتر در سال است كه معادل 144 بطری است.
برای اطلاع از آمار تولید نوشابه در ایران به صفحه ی جداول مراجعه كنید.
2-3- اهمیت مصرف نوشابه
یك نوشابه 8 ا‘نسی (250 میلی لیتری) دارای 100 كالری انرژی می‌باشد. از آنجائیكه نوشابه‌ها دارای شكر هستند. بنابراین خیلی سریع به انرژی تبدیل می‌گردند. به همین علت است كه نوشابه‌ها به ویژه پس از فعالیت بدنی یا اغلب بعد ازظهرها نشاط آور هستند. نوشابه‌ها دارای حدود 90 درصد آب خالص می‌باشند و یك نوشابه با طعم خوب ضمن رفع عطش كمك به آشامیدن مایعات می‌كند. اغلب پزشكان نوشابه را برای سرماخوردگی و جلوگیری از دفع آب بدن در آلودگی‌های ویروسی تجویز می‌نمایند.
از آنجائیكه آب موجود در نوشابه‌ها سالمترین آب‌ها است لذا مصرف نوشابه در مناطقی كه دسترسی به آب آشامیدنی وجود ندارد از نظر بهداشتی حائز اهمیت است. در برخی از نوشابه‌ها به دلیل وجود املاح علاوه بر رفع عطش و تامین آب بدن به عنوان یك الكترولیت برای تنظیم یون‌های بدن در مناطق گرمسیری عمل می‌كنند.
2-4- فن آوری و مراحل تولید نوشابه‌های گاز دار
قبل از تشریع مراحل تولید نوشابه لازم است ذكر شود كه نوشابه‌های غیر الكلی عموماً برای تمام مایعات نوشیدنی فاقد الكل بكار می‌رود ولی اكثراً به معنی خاصی به نوشیدنی‌های گاز دار اشاره دارد و منظور از نوشابه‌های گاز دار مایعات نوشیدنی هستند كه در آن‌ها گاز كربنیك دمیده شده و معمولاً در بطری سر بسته استریل پر شده اند مانند انواعی با نام‌های تجاری سودا، پپسی، كوكا و غیره همچنین به نوشابه‌های فاقد گاز دی اكسید كربن نوشابه‌های بدون گاز گفته می‌شود. مراحل ساخت و تهیه نوشابه غیر الكلی گاز دار در چند مرحله به شرح زیر انجام می‌شود.
2-4-1-تهیه مواد اولیه مصرفی در نوشابه سازی
موادی كه در تهیه نوشابه دخیل هستند شامل شكر، عصاره گاز  اسید سیتریك، اسید فسفریك، بنز وات سدیم و… همچنین آهك، زاج، كلر آنال، زغال اكتیو و نمك كه به عنوان مواد كمكی جهت تصفیه آب مصرف می‌شوند و ظروف شامل جعبه،‌بطری و قوطی می‌باشد مواد اولیه و آب باید با ویژگی‌های استاندارد مطابقت داشته باشند.
در اینجا فقط به چند ماده اولیه كه نقش مهمی در ساخت نوشابه دارند اشاره می‌شود.
1.آب
آب به عنوان یك ماده اولیه یا واسطه ی خیلی مهم در تمام صنایع به شمار می‌رود كه میزان مصرف و كیفیت آن برای صنایع مختلف و برای اهداف گوناگون متفاوت است آب مورد احتیاج كارخانه‌های غذایی معمولاُ زیاد است اغلب كارخانه‌ها منبع آب مخصوص به خود دارند. لذا دسترسی به آب كافی برای كارخانه‌ها یك مسئله حیاتی است علاوه بر مقدار آب كیفیت بیولوژیكی و شیمیایی آن نیز باید در نظر گرفته شود.
آب، ماده أی بی رنگ، بی بو، بی طعم بوده و آب حامل خوبی برای تركیبات مختلف نظیر قند ها، طعم ها، گازها، اسیدها، رنگ ها، مواد معدنی و ویتامین‌ها و… می‌باشد آب مصرفی برای نوشابه سازی باید از تركیبات نامطلوب تصفیه شده و از نظر تركیبات مطلوب نیز استاندارد گردد.
بخش عظم هنر و علم تولید نوشابه در كیفیت تصفیه آب نهفته می‌باشد آب 86 تا 92 درصد تركیب نوشابه را تشكیل می‌دهد در نتیجه هر گونه تغییر در خواص فیزیكی و شیمیایی آب بر روی كیفیت نوشابه اثر مستقیم دارد.
آب مورد استفاده در نوشابه سازی نیاز به خالص بودن ندارد، اما باید كیفیت آن بنحوی استاندارد گردد كه هیچ اثر سوئی بر طعم، بو، ظاهر و كیفیت نوشابه نگذارد. میزان قلیائیت آب نباید از 100-50 میلی گرم در لیتر بر حسب كربنات كلسیم تجاوز نماید زیرا قلئیائیت زیادتر موجب خنثی شدن اسید نوشابه و از بین رفتن طعم می‌گردد و سختی آب باید كمتر از (300-200) میلی گرم در لیتر بر حسب كربنات كلسیم باشد زیرا سختی بیشتر باعث كدورت نوشابه می‌گردد.
همچنین بالا رفتن PH،محیط را برای رشد میكروارگانیسم‌ها مساعد نموده و باعث فساد ناشی از مخمر می‌گردد مواد معدنی و ماده خشك بیش از حد استاندارد در آب باعث طعم فلزی در نوشابه‌ها می‌گردد.
در ضمن آب مورد مصرف در نوشابه سازی باید عاری از میكرو ارگانیسم‌های مضر و نامطلوب بوده زیرا این آلاینده‌ها عمر انباری نوشابه را كاهش داده و باعث افت كربناسیون و افزایش كف كردن و نیز رسوب در نوشابه می‌شوند.
و آب مصرفی بایستی فاقد كلر آزاد و عاری از آهن و منگنز باشد زیرا كلر آزاد باعث طعم بد نوشابه شده و وجود مس، آهن و منگنز باعث رسوب و طعم نامطلوب می‌شود پس آب مصرفی بایستی كدورت آن از یك كمتر و بعلاوه باید بی رنگ، بی بو، بی مزه و بدون مواد آلی باشد.
2.شیرین كننده ها
شیرین كننده‌ها به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم می‌شوند. شیرین كننده‌های طبیعی عموما‏ً جزو ءكربوهیدرات می‌باشند. و عبارتند از منو ساكاریدها مانند گلوكز، فرو كتوز وكالاكتوز دی ساكاریدها مانند ساكارز، لاكتوز و مالتوز، رافینوزیك سه قندی است كه از كالاكتوز، گلوكز و فروكتوز تشكیل شده است.
شیرین كننده‌های مصنوعی جزء گروه شیرین كننده‌های قوی محسوب می‌شوند. این شیرین كننده‌ها چندین برابر ساكارز شیرین اند و بنابراین در غظلت‌های بسیار كم مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از شیرین كننده‌های قوی عبارتند از:
آسه سولفام پتاسیم، آسپارتام، ساخارین و نمك‌های سدیم و كلسیم آن و توماتین كه شیرین كننده‌های قوی در نوشابه‌ها و فرآورده‌های كم كالری و بدون قند كاربرد دارند. شیرین كننده‌های قو ی به طور مستقیم قابل جایگزینی باشكر نمی باشد زیرا موجب افت كیفیت و خواص محصول می‌گردند. مشكل عمده فقدان احساس دهانی خاص شكر در شرین كننده‌های قوی می‌باشد. در این مورد افزودن صمغ‌ها یا مقادیر كم شكر یا افزایش میزان كربناسیون برای بهبود احساس دهانی لازم است.
3.رنگ ها
رنگ‌های مورد مصرف در مواد غذایی را می‌توان به دو گروه رنگ‌های طبیعی كه از منابع طبیعی بدست می‌آیند كه افزودن این رنگ‌ها به محصولات غذایی مجاز و آزاد بوده و از این
نظر این رنگ‌ها را رنگ‌های بی نیاز به تایید می‌نامند و دسته دوم مواد رنگی كه در طبیعت وجود نداشته و از طریق سنتز ساخته می‌شوند و مصرف این گروه از رنگ‌ها نیازمند تایید ارگانها است و از این جهت رنگ‌های تایید شده نامیده می‌شوند تقسیم بندی كرد.
4.اسیدهای خوراكی
اسیدها عموماً به خاطر ویژگی‌های طعمی، خواص بافری و نیز اثر ضد میكروبی شان مورد استفاده قرار می‌گیرند. اسیدها با پایین آوردن PH نقش ضد میكروبی از خود نشان می‌دهند و این نقش هنگامی كه اسیدها با نگهدارنده هایی نظیر اسید بنزوئیك مورد استفاده قرار می‌گیرند. بارزتر می‌باشد.
همچنین كاهش PH توسط اسیدها باعث می‌شود كه فرآیندهای حرارتی برای نابودی میكروارگانسیم‌ها در حرارت و زمان كمتری صورت گرفته و در نتیجه به حفظ ارزش تغذیه أی و خصوصیات حسی كمك شایانی می‌نماید.
از اسیدهای خوراكی می‌توان اسید‌های سیتریك، مالیك، تارتاریك، فسفریك و غیره را نام برد اسید فسفریك برای نوشابه‌های كولا، سیتریك برای نوشابه‌های با طعم مركبات، تارتاریك برای انگور و اسید مالیك برای نوشابه‌های با طعم سیب به كار می‌رود.
5.دی اكسید كربن
دی اكسید كربن گازی است بی رنگ با یك بوی تند و مزه اسیدی، دی اكسید كربن یكی از اجزاء مهم تشكیل دهنده ی نوشابه‌های گاز دار می‌باشد.
اساساً هدف از اضافه كردن این گاز بهره گیری از مزه ترش و نوعی مزه تند و احساس خاص و تحریك كننده مطلوبی است كه از تماس آن با سطح زبان به وجود می‌آید. در واقع  در نوشابه‌ها مسئول حالت جوشان كف كنندگی و طعم سوزاننده می‌باشد. همچنین گاز حل شده نقش مهمی در مهار یا نابودی میكروارگانیسم‌های مضر دارد.
6.امولسفایرها، تثبیت كننده‌ها و مواد ابری كننده
تثبیت كننده‌ها برای تثبیت امولسیون كاربرد داشته همچنین وسكوزیته را افزایش داده موجب بهبود احساس دهانی می‌گردند.
7.طعم دهنده ها
چهار طعم اصلی شامل شیرینی، تلخی، ترشی و شوری را باعث می‌شوند كه طعم شیرینی توسط ساكارز، گلوكز، و طعم شوری توسط كلرید سدیم و طعم ترشی توسط اسیدهای خوراكی و طعم تلخی توسط اسید‌های خوراكی و طعم تلخی توسط مواد آلی و غیر آلی (مانند كافئین و…) ایجاد می‌شود.
8.نگهدارنده ها
برای جلوگیری از فساد در طی انبار مانی مورد استفاده قرار می‌گیرند كه این مواد شامل: بنزواتها یا اسید‌های خوراكی یا اسید سیتریك می‌باشند.
9.آنتی اكسیدان ها
10.مواد كف كننده
11.بافرها
برای كنترل PH معمولاً از مواد تامبونی همچون سیترات‌های سدیم، كلسیم و آمونیوم استفاده می‌نمایند.
2-4-2- ساخت شربت نوشابه
پس از انجام مراحل تصفیه، آب برای تهیه شربت به شربت خام ارسال می‌شود. شربت خام تشكیل شده از آب گرم كه حرارت آن  - بوده همچنین شكر كه از انبار وارد تانك تهیه شربت خام می‌گردد. تهیه شربت شامل دو مرحله است:
1.تهیه شربت خام      2.تهیه شربت نهایی
پس از انجام مخلوط سازی و تهیه شربت، شربت خانه برای گرفتن نخاله‌های در شت وارد فیلتر فلزی شده بعد از عبور از صافی فلزی وارد صافی كاغذ می‌گردد. كه ذرات بسیار ریز در این قسمت جدا می‌شوند.
بعد از این مرحله شربت به مخازن تهیه شربت اصلی محدود. در این محل عصاره و اسید سیتریك برای تهیه نوشابه پرتقالی و اسید فسفریك برای تهیه كولا اضافه می‌گردد پس بنزوات سدیم به شربت افزوده شده و به دستگاه مخلوط كننده شربت و گاز هدایت می‌شود. قابل ذكر است كه شربت در مرحله تهیه پاستوریزه شده استریل می‌گردد.
2-4-3- اختلاط شربت آب و گاز  
اختلاط شربت، آب و گاز  با توجه به فرمول ساخت هر نوشابه در داخل دستگاهی به نام فلومیكس  انجام می‌گیرد. تزریق میزان كافی گاز دی اكسید كربن در نوشابه حائز اهمیت است زیرا زیادی آن سبب طعم تند در محصول می‌گردد.
برای عمل اختلاط، مخلوط شربت مادر و آب گاز دار در كربو كولر خنك شده و دمای آن را به 5 درجه سانتی گراد می‌رسانند تا گاز خوری به نحو احسن صورت پذیرد.
و در نهایت مخلوط فوق تحت فشار به قسمت پر كن هدایت می‌شود.
همچنین منظور از كربناسیون وارد كردن گاز  در آشامیدنی‌ها بوده كه از دستگاه كربناتور برای گاز دار كردن نوشابه‌ها استفاده می‌شود.
در آخر باید به این نكته اشاره كرد كه وجود هوا بویژه گاز اكسیژن در نوشابه‌ها نامطلوب می‌باشد زیرا اكسیژن طعم را تغییر داده و سرعت تغییرات ناشی از نور، گرما، میكروارگانیسم‌ها و آنزیم‌ها را در نوشابه‌ها افزایش می‌دهد. در نتیجه هوا گیری به منظور سهولت و كفایت كربناسیون، آسانی عملیات پر كردن (كاهش كف كردن) و بهبود كیفیت نوشابه ضروری می‌باشد.
كه هواگیری توسط دستگاههای هوا گیر صورت می‌گیرد.
-5-1-1 فلوچارت تولید نوشابه در بطری شیشه ای
5-2-تولید نوشابه در بطری‌های پت (PET )
تولید نوشابه در بطری‌های پت با ظرفیت‌های 300 و 500 سی سی و 1 و 5/1 و 2 لیتری و در انواع كولا، پرتقالی، لیمو لایم صورت می‌گیرد كه خط تولید این محصولات مشابه هم بوده و فقط ساخت عصاره ی آن‌ها با هم تفاوت دارد. در اینجا بصورت كلی به توضیح تولید نوشابه در بطری پت می‌پردازیم و در قسمت عصاره خانه تركیبات و چگونگی ساخت عصاره هر یك از محصولات شرح داده می‌شود.
تولید نوشابه در بطری پت به قرار زیر است:
در ابتدای خط بطری‌های آورده شده از انبار توسط كارگران بر روی تسمه نقاله قرار داده می‌شوند،‌بطری‌ها به دستگاه بطری شور هدایت شده كه در دستگاه بطری شور بطری‌های خالی توسط اهرمی برداشته شده و وارونه می‌گردد كه طی یك مسیر دایره ای توسط آب داخل بطری شسته شده و تخلیه می‌گردد سپس بطری تمیز و شستشو داده شده به پر كن خانواده منتقل می‌شود. دستگاه فیلر كه ساخت ایران می‌باشد بدین صورت عمل می‌كند كه بعد از برداشتن بطری‌ها توسط اهرم فیلر سوزن پر كن داخل بطری قرار می‌گیرد و ستاره ی بالای دستگاه كه نقش آن باز و بسته كردن سوزن فیلر می‌باشد تغییر وضعیت داده و ورودی آن فیلر باز شده و در طی یك مسیر دایره ای بطری پر می‌شود و در آخر مسیر دوباره ستاره به حالت اولیه بر می‌گردد و شیر ورودی نوشابه بسته می‌شود بعد از پر شدن بطری‌ها توسط دستگاه سر بطری زن یا درب‌بندی، تشتك زنی می‌شود. پس از عملیات درب بندی، بطری‌ها حین حركت بر روی تسمه نقاله شستشو شده و در ادامه توسط جریان هوا درب بطری خشك می‌شود سپس بطری‌های دربندی شده توسط دستگاه چابگر (جت پرینتر ) كد گذاری می‌شوند كه در این قسمت تاریخ تولید انقضاء قیمت- بر روی درب محصول ثبت شده و تعداد بطری‌های تولید شده نیز شمارش می‌شوند. بطری‌ها پس از كد گذاری و برچسب زنی  به دستگاه بسته بندی پت (شرینگ) ارسال می‌شوند كه در خط 5/1 لیتری بطری‌ها بصورت 6 تایی و در خط 300 سی سی بصورت 12 تایی بسته بندی می‌شوند قابل ذكر است كه عملكرد دستگاه شرینگ (هیتر) بدین صورت است كه بعد از قرار گرفتن بطری‌ها در جلوی شرینگ، پلاستیك و توسط كاتر برش خورده و دو سمت پلاستیك بسته می‌شود كه دمای برش در حالت استاندارد بایستی باشد در ادامه ی عملیات بسته بندی، بسته به هیتر رفته كه دما در این قسمت بایستی 200-199 درجه سانتی گراد باشد كه توسط هوای گرم پلاستیك نرم شده و شكل میگیرد و بسته بندی كامل می‌گردد و در آخر دستگاه بسته بندی یك فن برای سرد شدن بسته تعبیه شده است.
بسته‌ها بعد از خروج از شرینگ توسط تسمه نقاله به بیرون كارخانه منتقل شده و بر روی پالت‌ها چیده می‌شوند و سپس توسط لیفتراك به انبار منتقل می‌شوند.
خصوصیات و استانداردهای دستگاه شرینگ (هیتر) خط تولید بطری 5/1 لیتری
1.دمای دوخت
2.دمای كوره
3.فشار هوای ورودی BSRIS 5-5/4
4.عرض پلاستیكی
5.ضخامت پلاستیك 100-90 میكرون
6.سرعت كانوایر (فركانس) HZ 17
7.سرعت بسته بندی (بسته در دقیقه )14
8.تایم دوخت (ثانیه)4
2-6-3-1-دستور العمل و مراحل ساخت شربت و عصاره
1.محاسبه تعداد كیسه شكر لازم:
جهت ساخت یك واحد عصاره پرتقالی مقدار  شكر و جهت ساخت هر واحد عصاره كولا مقدار  شكر و هر واحد عصاره لمون لایم مقدار  شكر لازم می‌باشد. بعلت اینكه اكثراً عصاره به صورت دو واحدی برای هر تانك عصاره ساخته می‌شوند باید مقادیر فوق را در 2 ضرب كنیم.
برای محاسبه تعداد كیسه شكر جهت دو واحد باید مقدار شكر را به وزن هر كیسه تقسیم كنیم.
2.انتقال آب تصفیه شده جهت ساخت شربت به تانك شربت
جهت ساخت شربت باید از آب بدون كلر استفاده نماییم. (350 گالن برای شربت‌های پرتقالی و كولا و 300 گالن برای شربت لیمون لایم).
3.ریختن شكر به داخل تانك شربت:
4.اضافه كردن اسید سیتریك و بنزوات سدیم به تانك شربت
اگر بخواهیم از شربت، عصاره ی پرتقالی و لیمون بسازیم باید مقدار معین اسید سیتریك (حدود 10 كیلوگرم) و حداكثر مقدار 25/1 كیلوگرم بنزوات سدیم به شربت اضافه كنیم.
5.تهیه ی شربت:
جهت شربت باید مواد موجود در تانك شربت به خوبی با آب هم بخورند تا خوب حل شوند.
6.تصفیه ی شربت:
جهت تصفیه ی شربت از فیلتر پرس استفاده می‌شود كه شربت موجود در تانك شربت از فیلتر شربت عبور كرده و به پاستوریز اتور تانك‌های عصاره منتقل می‌شود. همچنین هنگامی كه شربت تانك تمام شد باید آب تصفیه را از فیلتر شربت عبور دهیم تا شربت داخل فیلتر شربت كاملاً شستشو شده و به تانك عصاره منتقل شود.
7.پاستوریزاسیون شربت
8.ساخت عصاره
هنگامی كه حجم شربت منتقل شده به تانك عصاره به 500 گالن رسید باید عصاره أی كه از آزمایشگاه تهیه شده (كولا، پرتقالی، لیمون) را به تانك عصاره منتقل كنیم و همزن تانك عصاره را روشن نماییم (بمدت یك ساعت)
2-6-3-2-دستور العمل تعیین بومه عصاره و شربت
برای سنجش غلظت عصاره نهایی و شربت هر 3 نوع نوشابه بومه عصاره و یا شربت اندازه گیری می‌شود.
جهت انجام آزمایش به مزور 250 سی سی و دماسنج كالیبره شده و بومه سنج كالیبره شده و ظرف استیل جهت نمونه برداری نیاز دادیم.
برای انجام آزمایش حدود 200 سی سی شربت یا عصاره را داخل مزور می‌ریزیم (البته مزور بایستی توسط عصاره یا شربتی كه می‌خواهیم بومه ی آنرا بسنجیم شستشو شود)سپس بومه سنج را داخل شربت یا عصاره به آرامی غوطه ور می‌كنیم و درجه بومه عصاره یا شربت را از روی بومه سنج قرائت می‌كنیم.
درجه حرارت محلول شربت یا عصاره ر ا توسط دماسنج كالیبره شده و با دماسنج روی بومه سنج یادداشت می‌كنیم و با استفاده از جدول تصحیح حرارتی به شرح زیر بومه را محاسبه می‌نماییم.
اگر دمای شربت بیشتر از  (68 درجه فارنهایت) بود باید مقداری كه جدول نشان می‌دهد را به درجه بومه أی كه بومه سنج نشان داد اضافه كنیم و بر عكس.
-استانداردها
مقدار بومه شربت پرتقالی و كولا در محدوده ی 33 الی 34 می‌باشد برای شربت لمون لایم هم حدود قابل قبول بین 32 تا 33 می‌باشد. مقدار بومه عصاره پرتقالی و كولا در محدود ه ی 8/29 الی 2/30 می‌باشد و برای عصاره لیمون لایم حدود قابل پذیرش بین 28 تا 5/28 می‌باشد.
بعد از هر بار ساخت شربت، از شربت عبور داده شده از صافی نمونه برداری انجام می‌شود. همچنین بعد از هر بار ساخت عصاره از بالای تانك نمونه گرفته می‌شود و سنجش بومه شربت یا عصاره صورت می‌گیرد.

گزارش کارآموزی كارخانه زمزم گرگان در 52 صفحه ورد قابل ویرایش



فهرست مطالب

2-1- مقدمه. 1
2-1-1- معرفی كارخانه زمزم گرگان.. 8
2-1-2-محصولات تولیدی شركت زمزم گرگان.. 8
2-2-تاریخچه. 9
2-2-1- تاریخچه ی نوشابه سازی در جهان.. 9
2-2-2- تاریخچه نوشابه سازی در ایران.. 10
2-2-3-آمار تولید نوشابه در ایران.. 11
2-3- اهمیت مصرف نوشابه. 11
2-4- فن آوری و مراحل تولید نوشابه‌های گاز دار. 12
2-4-1-تهیه مواد اولیه مصرفی در نوشابه سازی.. 12
2-4-2- ساخت شربت نوشابه. 17
2-4-3- اختلاط شربت آب، و گاز ...... 17
2-4-4-پر كردن و بسته بندی.. 18
2-5- خط تولید.. 18
2-5-1-مراحل و واحدهای اصلی تولید نوشابه 284 سی سی (نوشابه شیشه أی). 18
2-5-1-1 فلوچارت تولید نوشابه در بطری شیشه ای.. 24
5-2-تولید نوشابه در بطری‌های پت (PET ). 25
2-5-3 تولید دوغ.. 27
2-5-4-تولید آب آشامیدنی.. 27
2-6-تاسیسات و تجهیزات جانبی كارخانه. 27
2-6-1-طرح كارخانه نوشابه سازی.. 27
2-6-2-تصفیه خانه ی آب: 28
2-6-2-1-احیاء تانك زغال اكتیو. 30
2-6-2-2- سرویس تانك ها 30
2-6-2-3- احیاء تانك زرین.. 31
2-6-2-4-آزمایشات تصفیه خانه آب... 31
2-6-2-4-1 آزمایشات صورت گرفته بر روی آب تانك واكنش، شن و زغال: 31
2-6-2-4-2-آزمایش صورت گرفته بر روی آب تانك زرین.. 32
2-6-3- عصاره خانه. 33
2-6-3-1-دستور العمل و مراحل ساخت شربت و عصاره. 33
2-6-3-2-دستور العمل تعیین بومه عصاره و شربت... 34
2-6-3-3-تركیبات انواع نوشابه. 35
2-6-4-واحد تولید گاز ...... 36
2-6-5-انبار، دیگ بخار. و سرد خانه كارخانه. 36
2-6-6-تصفیه خانه ی فاضلاب (سیستم سپتیك). 37
2-6-6-1-آزمایشات انجام گرفته در واحد سپتیك: 38
2-6-2-نمای سیستم تصفیه ی فاضلاب: 39
2-7-كنترل كیفی و آزمایشات آن: 40
2-7-1-آزمایشات صورت گرفته بر روی مواد اولیه. 40
2-7-2-آزمایشات صورت گرفته حین تولید (پروسه تولید). 41
2-7-4-آزمایشات میكروبی.. 44
2-8-نتیجه گیری.. 45
2-9- جداول.. 45
2-10 اشكال: 50
2-11-منبع و ماخذ.. 55

فهرست جداول
جدول 1: حداكثر مجاز ناخالصی‌های آب مصرفی در نوشابه‌سازی.................................... 42
جدول 2: ویژگی‌های انواع نوشابه‌های گازداز .................................................................. 43
جدول 3: جدول تصجیح حرارتی بریكس خوانده شده از روی بریكس سنج .......................

فهرست اشكال
شكل 1: نمایی از شركت زمزم گرگان.............................................................................. 48
عكس شماره 1-شركت زمزم گرگان............................................................................... 49
عكس شماره 2- بطری شوی........................................................................................... 50
عكس شماره 3- نمایی تصفیه خانه آب............................................................................ 50
عكس شماره 4- دیگ بخار.............................................................................................. 51
عكس شماره 5- نمایی از سیستم فاضلاب...................................................................... 51
عكس شماره 6- دستگاه لیبل زنی.................................................................................. 52
عكس شماره 7- نمای جلوی بطری شوی........................................................................ 52
عكس شماره 8- دستگاه پركن........................................................................................ 53


 -1- مقدمه2-1-1- معرفی كارخانه زمزم گرگان
شركت زمزم گرگان در تاریخ 26/4/1352 تاسیس و تحت شماره 346 در اداره ثبت شركت‌ها به ثبت رسیده و در حال حاضر شركت زمزم گرگان یكی از شركت‌های گروه صنایع آشامیدنی و تحت پوشش سازمان صنایع غذایی و آشامیدنی بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی می‌باشد.
شركت زمزم گرگان در سال 1352 فعالیت خود را با یك خط تولید نوشابه‌های غیر الكلی گازدار در ظروف شیشه أی 284 سی سی در گردش آغاز نموده و در حال حاضر با در اختیار داشتن یك خط تولید نوشابه در ظروف یكبار مصرف PET در سایزهای 300،500 و 1500 سی سی به فعالیت خو د ادامه می‌دهد.
شركت زمزم گرگان با ظرفیت تولید سالانه 45 میلیون لیتر انواع نوشابه‌های غیر الكلی ( كولا، پرتقالی، لیموئی) سودا، نوشابه‌های رژیمی در انواع طعم ها، دوغ و آب آشامیدنی یكی از بزرگترین تولید كننده‌های انواع نوشابه غیر الكلی گاز دار در گروه صنایع آشامیدنی بوده و دارای بیشترین تنوع تولید در سطح گروه می‌باشد.
شركت زمزم گرگان علاوه بر دارا بودن پروانه‌های استاندارد تولید محصول، دارای گواهینامه استاندارد مدیریت كیفیت ISO 9001-2000 و استاندارد مدیریت زیست محیطی ISO 14001 و استاندارد سلامت محصول HACCP نیز می‌باشد قابل ذكر است كه شركت زمزم گرگان در 8 كیلومتری جاده ی گرگان- مشهد واقع شده است.2-1-2-محصولات تولیدی شركت زمزم گرگان
محصولات شركت زمزم گرگان عبارتند از:
1-نوشابه گازدار پرتقالی
2-نوشابه گاز دار پرتقالی بدون قند
3-نوشابه گاز دار كولا
4-نوشابه گاز دار كولا بدون قند
5-نوشابه گاز دار لیموئی
6-نوشابه گاز دار لیموئی بدون قند
7-دوغ گاز دار بدون چربی
8-دوغ بدون گاز و بدون چربی
9-آب آشامیدنی و…
قابل ذكر می‌باشد كه انواع نوشابه گاز دار (پرتقالی، كولا، لیموئی و دوغ) در شیشه ی 284 سی سی و بطری پت 300 سی سی و 1، 5/1 و 2 لیتری و انواع بدون قند و آب آشامیدنی در بطری پت تولید می‌شود.2-2-تاریخچه2-2-1- تاریخچه ی نوشابه سازی در جهان
تاریخچه نوشابه سازی اساساً به زمانی بر می‌گردد كه بشر علاوه بر مصرف آب آشامیدنی می‌توانست از افزودن مودای چون طعم دهنده‌ها و شیرین كننده‌ها به آب، شربت‌های متعددی را تهیه كند. گر چه تاریخ پیدایش آن به درستی روشن نیست ولی تصور می‌رود ابتدا در خاور میانه به ویژه در نواحی جنوب ایران روش هایی برای تهیه آن موجود بوده است. ایرانی‌ها از 2500 سال پیش روش هایی برای حرارت دادن نیشكر و تهیه ی كارامل در خوزستان ابداع كرده بودند و با رقیق كردن آن شربت هایی درست می‌كردند كه بیشتر مصارف درمانی داشت. شاید بتوان گفت كه نیشكر سوخته جزء اولین نوشابه هایی باشد كه حاوی كارامل و شكر است استفاده از گاز كربنیك در آبهای معدنی و تلاش برای تهیه مصنوعی آن به قرن شانزده میلادی در اروپا بر می‌گردد كه شروعی برای گسترش نوشابه سازی در دنیا محسوب می‌شود ولی گسترش استفاده از آن عملاً از سال 1865 آغاز شده است.
تهیه و تولید نوشابه‌های غیر الكلی گاز دار بصور بهداشتی و در بسته بندی مطمئن نخستین بار توسط جان پمبر تون در شهر آتلانیا در سال 1886 جامه عمل پوشید نام محصول كوكا كولا و فروش آن 6 بطری در روز بود و اكنون پس از گذشت بیش از صد سال نوشابه‌ها در انواع مختلف و روزانه چند صد میلیون بطری در سراسر جهان عرضه می‌شود.2-2-2- تاریخچه نوشابه سازی در ایران
سابقه نوشابه سازی به معنای جدید آن به سال 1331 بر می‌گردد. در این سال شركت زمزم محصول تولیدی خود را به نام پپسی كولا به بازار عرضه كرد. قبل از این تاریخ نوشابه‌های گاز دار سنتی نظیر لیمو ناد و غیره اغلب بصورت غیر بهداشتی تهیه و به بازار عرضه می‌شد. و در سال 1333 كارخانه كوكا كولا و در سال 1334 شركت ساسان تاسیس شد كه محصولات تولیدی را به نام كانادا درای و سوپر كولا به بازار عرضه كردند نوشابه‌های دیگر مانند اسو، شوشپس، آلپاین و فانتا نیز به بازار عرضه شدند كه پس از مدتی با تعطیل و یا در دو كارخانه زمزم و ساسان ادغام گردیدند.
همانطور كه ذكر گردید حدود 50 سال پیش اولین كارخانه نوشابه سازی در ایران آغاز به كار كرد مصرف نوشابه‌های گاز دار بعد از انقلاب در داخل كشور به سرعت بالا رفت و نزدیك به دو برابر شد. در سال 1356 تولید نوشابه در سطح كشور حدود 7/1 میلیارد بود كه این رقم در سال 1362 به 6/2 میلیارد بطری رسید و این روند افزایش مصرف تا به امروز ادامه داشت تا جایی كه امروزه نوشابه به عنوان یكی از كالاهای به مصرف محسوب می‌شود.2-2-3-آمار تولید نوشابه در ایران
ایران از جمله كشورهایی است كه بالاترین میزان مصرف نوشابه را دارد. بررسی آمارها حاكی از آن است كه نرخ رشد مصرف نوشابه در كشور از اواخر دهه 50 تا پایان دهه 70 حدود 85/14 درصد بوده است مصرف سرانه نوشابه در ایران 48 لیتر در سال است كه معادل 144 بطری است.
برای اطلاع از آمار تولید نوشابه در ایران به صفحه ی جداول مراجعه كنید.2-3- اهمیت مصرف نوشابه
یك نوشابه 8 ا‘نسی (250 میلی لیتری) دارای 100 كالری انرژی می‌باشد. از آنجائیكه نوشابه‌ها دارای شكر هستند. بنابراین خیلی سریع به انرژی تبدیل می‌گردند. به همین علت است كه نوشابه‌ها به ویژه پس از فعالیت بدنی یا اغلب بعد ازظهرها نشاط آور هستند. نوشابه‌ها دارای حدود 90 درصد آب خالص می‌باشند و یك نوشابه با طعم خوب ضمن رفع عطش كمك به آشامیدن مایعات می‌كند. اغلب پزشكان نوشابه را برای سرماخوردگی و جلوگیری از دفع آب بدن در آلودگی‌های ویروسی تجویز می‌نمایند.
از آنجائیكه آب موجود در نوشابه‌ها سالمترین آب‌ها است لذا مصرف نوشابه در مناطقی كه دسترسی به آب آشامیدنی وجود ندارد از نظر بهداشتی حائز اهمیت است. در برخی از نوشابه‌ها به دلیل وجود املاح علاوه بر رفع عطش و تامین آب بدن به عنوان یك الكترولیت برای تنظیم یون‌های بدن در مناطق گرمسیری عمل می‌كنند.
 2-4- فن آوری و مراحل تولید نوشابه‌های گاز دار
قبل از تشریع مراحل تولید نوشابه لازم است ذكر شود كه نوشابه‌های غیر الكلی عموماً برای تمام مایعات نوشیدنی فاقد الكل بكار می‌رود ولی اكثراً به معنی خاصی به نوشیدنی‌های گاز دار اشاره دارد و منظور از نوشابه‌های گاز دار مایعات نوشیدنی هستند كه در آن‌ها گاز كربنیك دمیده شده و معمولاً در بطری سر بسته استریل پر شده اند مانند انواعی با نام‌های تجاری سودا، پپسی، كوكا و غیره همچنین به نوشابه‌های فاقد گاز دی اكسید كربن نوشابه‌های بدون گاز گفته می‌شود. مراحل ساخت و تهیه نوشابه غیر الكلی گاز دار در چند مرحله به شرح زیر انجام می‌شود.2-4-1-تهیه مواد اولیه مصرفی در نوشابه سازی
موادی كه در تهیه نوشابه دخیل هستند شامل شكر، عصاره گاز  اسید سیتریك، اسید فسفریك، بنز وات سدیم و… همچنین آهك، زاج، كلر آنال، زغال اكتیو و نمك كه به عنوان مواد كمكی جهت تصفیه آب مصرف می‌شوند و ظروف شامل جعبه،‌بطری و قوطی می‌باشد مواد اولیه و آب باید با ویژگی‌های استاندارد مطابقت داشته باشند.
در اینجا فقط به چند ماده اولیه كه نقش مهمی در ساخت نوشابه دارند اشاره می‌شود.
1.آب
آب به عنوان یك ماده اولیه یا واسطه ی خیلی مهم در تمام صنایع به شمار می‌رود كه میزان مصرف و كیفیت آن برای صنایع مختلف و برای اهداف گوناگون متفاوت است آب مورد احتیاج كارخانه‌های غذایی معمولاُ زیاد است اغلب كارخانه‌ها منبع آب مخصوص به خود دارند. لذا دسترسی به آب كافی برای كارخانه‌ها یك مسئله حیاتی است علاوه بر مقدار آب كیفیت بیولوژیكی و شیمیایی آن نیز باید در نظر گرفته شود.
آب، ماده أی بی رنگ، بی بو، بی طعم بوده و آب حامل خوبی برای تركیبات مختلف نظیر قند ها، طعم ها، گازها، اسیدها، رنگ ها، مواد معدنی و ویتامین‌ها و… می‌باشد آب مصرفی برای نوشابه سازی باید از تركیبات نامطلوب تصفیه شده و از نظر تركیبات مطلوب نیز استاندارد گردد.
بخش عظم هنر و علم تولید نوشابه در كیفیت تصفیه آب نهفته می‌باشد آب 86 تا 92 درصد تركیب نوشابه را تشكیل می‌دهد در نتیجه هر گونه تغییر در خواص فیزیكی و شیمیایی آب بر روی كیفیت نوشابه اثر مستقیم دارد.
آب مورد استفاده در نوشابه سازی نیاز به خالص بودن ندارد، اما باید كیفیت آن بنحوی استاندارد گردد كه هیچ اثر سوئی بر طعم، بو، ظاهر و كیفیت نوشابه نگذارد. میزان قلیائیت آب نباید از 100-50 میلی گرم در لیتر بر حسب كربنات كلسیم تجاوز نماید زیرا قلئیائیت زیادتر موجب خنثی شدن اسید نوشابه و از بین رفتن طعم می‌گردد و سختی آب باید كمتر از (300-200) میلی گرم در لیتر بر حسب كربنات كلسیم باشد زیرا سختی بیشتر باعث كدورت نوشابه می‌گردد.
همچنین بالا رفتن PH،محیط را برای رشد میكروارگانیسم‌ها مساعد نموده و باعث فساد ناشی از مخمر می‌گردد مواد معدنی و ماده خشك بیش از حد استاندارد در آب باعث طعم فلزی در نوشابه‌ها می‌گردد.
در ضمن آب مورد مصرف در نوشابه سازی باید عاری از میكرو ارگانیسم‌های مضر و نامطلوب بوده زیرا این آلاینده‌ها عمر انباری نوشابه را كاهش داده و باعث افت كربناسیون و افزایش كف كردن و نیز رسوب در نوشابه می‌شوند.
و آب مصرفی بایستی فاقد كلر آزاد و عاری از آهن و منگنز باشد زیرا كلر آزاد باعث طعم بد نوشابه شده و وجود مس، آهن و منگنز باعث رسوب و طعم نامطلوب می‌شود پس آب مصرفی بایستی كدورت آن از یك كمتر و بعلاوه باید بی رنگ، بی بو، بی مزه و بدون مواد آلی باشد.
2.شیرین كننده ها
شیرین كننده‌ها به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم می‌شوند. شیرین كننده‌های طبیعی عموما‏ً جزو ءكربوهیدرات می‌باشند. و عبارتند از منو ساكاریدها مانند گلوكز، فرو كتوز وكالاكتوز دی ساكاریدها مانند ساكارز، لاكتوز و مالتوز، رافینوزیك سه قندی است كه از كالاكتوز، گلوكز و فروكتوز تشكیل شده است.
شیرین كننده‌های مصنوعی جزء گروه شیرین كننده‌های قوی محسوب می‌شوند. این شیرین كننده‌ها چندین برابر ساكارز شیرین اند و بنابراین در غظلت‌های بسیار كم مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از شیرین كننده‌های قوی عبارتند از:
آسه سولفام پتاسیم، آسپارتام، ساخارین و نمك‌های سدیم و كلسیم آن و توماتین كه شیرین كننده‌های قوی در نوشابه‌ها و فرآورده‌های كم كالری و بدون قند كاربرد دارند. شیرین كننده‌های قو ی به طور مستقیم قابل جایگزینی باشكر نمی باشد زیرا موجب افت كیفیت و خواص محصول می‌گردند. مشكل عمده فقدان احساس دهانی خاص شكر در شرین كننده‌های قوی می‌باشد. در این مورد افزودن صمغ‌ها یا مقادیر كم شكر یا افزایش میزان كربناسیون برای بهبود احساس دهانی لازم است.
3.رنگ ها
رنگ‌های مورد مصرف در مواد غذایی را می‌توان به دو گروه رنگ‌های طبیعی كه از منابع طبیعی بدست می‌آیند كه افزودن این رنگ‌ها به محصولات غذایی مجاز و آزاد بوده و از این
نظر این رنگ‌ها را رنگ‌های بی نیاز به تایید می‌نامند و دسته دوم مواد رنگی كه در طبیعت وجود نداشته و از طریق سنتز ساخته می‌شوند و مصرف این گروه از رنگ‌ها نیازمند تایید ارگانها است و از این جهت رنگ‌های تایید شده نامیده می‌شوند تقسیم بندی كرد.
4.اسیدهای خوراكی
اسیدها عموماً به خاطر ویژگی‌های طعمی، خواص بافری و نیز اثر ضد میكروبی شان مورد استفاده قرار می‌گیرند. اسیدها با پایین آوردن PH نقش ضد میكروبی از خود نشان می‌دهند و این نقش هنگامی كه اسیدها با نگهدارنده هایی نظیر اسید بنزوئیك مورد استفاده قرار می‌گیرند. بارزتر می‌باشد.
همچنین كاهش PH توسط اسیدها باعث می‌شود كه فرآیندهای حرارتی برای نابودی میكروارگانسیم‌ها در حرارت و زمان كمتری صورت گرفته و در نتیجه به حفظ ارزش تغذیه أی و خصوصیات حسی كمك شایانی می‌نماید.
از اسیدهای خوراكی می‌توان اسید‌های سیتریك، مالیك، تارتاریك، فسفریك و غیره را نام برد اسید فسفریك برای نوشابه‌های كولا، سیتریك برای نوشابه‌های با طعم مركبات، تارتاریك برای انگور و اسید مالیك برای نوشابه‌های با طعم سیب به كار می‌رود.
5.دی اكسید كربن
دی اكسید كربن گازی است بی رنگ با یك بوی تند و مزه اسیدی، دی اكسید كربن یكی از اجزاء مهم تشكیل دهنده ی نوشابه‌های گاز دار می‌باشد.
اساساً هدف از اضافه كردن این گاز بهره گیری از مزه ترش و نوعی مزه تند و احساس خاص و تحریك كننده مطلوبی است كه از تماس آن با سطح زبان به وجود می‌آید. در واقع  در نوشابه‌ها مسئول حالت جوشان كف كنندگی و طعم سوزاننده می‌باشد. همچنین گاز حل شده نقش مهمی در مهار یا نابودی میكروارگانیسم‌های مضر دارد.
6.امولسفایرها، تثبیت كننده‌ها و مواد ابری كننده
تثبیت كننده‌ها برای تثبیت امولسیون كاربرد داشته همچنین وسكوزیته را افزایش داده موجب بهبود احساس دهانی می‌گردند.
7.طعم دهنده ها
چهار طعم اصلی شامل شیرینی، تلخی، ترشی و شوری را باعث می‌شوند كه طعم شیرینی توسط ساكارز، گلوكز، و طعم شوری توسط كلرید سدیم و طعم ترشی توسط اسیدهای خوراكی و طعم تلخی توسط اسید‌های خوراكی و طعم تلخی توسط مواد آلی و غیر آلی (مانند كافئین و…) ایجاد می‌شود.
8.نگهدارنده ها
برای جلوگیری از فساد در طی انبار مانی مورد استفاده قرار می‌گیرند كه این مواد شامل: بنزواتها یا اسید‌های خوراكی یا اسید سیتریك می‌باشند.
9.آنتی اكسیدان ها
10.مواد كف كننده
11.بافرها
برای كنترل PH معمولاً از مواد تامبونی همچون سیترات‌های سدیم، كلسیم و آمونیوم استفاده می‌نمایند.2-4-2- ساخت شربت نوشابه
پس از انجام مراحل تصفیه، آب برای تهیه شربت به شربت خام ارسال می‌شود. شربت خام تشكیل شده از آب گرم كه حرارت آن  - بوده همچنین شكر كه از انبار وارد تانك تهیه شربت خام می‌گردد. تهیه شربت شامل دو مرحله است:
1.تهیه شربت خام      2.تهیه شربت نهایی
پس از انجام مخلوط سازی و تهیه شربت، شربت خانه برای گرفتن نخاله‌های در شت وارد فیلتر فلزی شده بعد از عبور از صافی فلزی وارد صافی كاغذ می‌گردد. كه ذرات بسیار ریز در این قسمت جدا می‌شوند.
بعد از این مرحله شربت به مخازن تهیه شربت اصلی محدود. در این محل عصاره و اسید سیتریك برای تهیه نوشابه پرتقالی و اسید فسفریك برای تهیه كولا اضافه می‌گردد پس بنزوات سدیم به شربت افزوده شده و به دستگاه مخلوط كننده شربت و گاز هدایت می‌شود. قابل ذكر است كه شربت در مرحله تهیه پاستوریزه شده استریل می‌گردد.2-4-3- اختلاط شربت آب و گاز  
اختلاط شربت، آب و گاز  با توجه به فرمول ساخت هر نوشابه در داخل دستگاهی به نام فلومیكس  انجام می‌گیرد. تزریق میزان كافی گاز دی اكسید كربن در نوشابه حائز اهمیت است زیرا زیادی آن سبب طعم تند در محصول می‌گردد.
برای عمل اختلاط، مخلوط شربت مادر و آب گاز دار در كربو كولر خنك شده و دمای آن را به 5 درجه سانتی گراد می‌رسانند تا گاز خوری به نحو احسن صورت پذیرد.
و در نهایت مخلوط فوق تحت فشار به قسمت پر كن هدایت می‌شود.
همچنین منظور از كربناسیون وارد كردن گاز  در آشامیدنی‌ها بوده كه از دستگاه كربناتور برای گاز دار كردن نوشابه‌ها استفاده می‌شود.
در آخر باید به این نكته اشاره كرد كه وجود هوا بویژه گاز اكسیژن در نوشابه‌ها نامطلوب می‌باشد زیرا اكسیژن طعم را تغییر داده و سرعت تغییرات ناشی از نور، گرما، میكروارگانیسم‌ها و آنزیم‌ها را در نوشابه‌ها افزایش می‌دهد. در نتیجه هوا گیری به منظور سهولت و كفایت كربناسیون، آسانی عملیات پر كردن (كاهش كف كردن) و بهبود كیفیت نوشابه ضروری می‌باشد.
كه هواگیری توسط دستگاههای هوا گیر صورت می‌گیرد.-5-1-1 فلوچارت تولید نوشابه در بطری شیشه ای5-2-تولید نوشابه در بطری‌های پت (PET )
تولید نوشابه در بطری‌های پت با ظرفیت‌های 300 و 500 سی سی و 1 و 5/1 و 2 لیتری و در انواع كولا، پرتقالی، لیمو لایم صورت می‌گیرد كه خط تولید این محصولات مشابه هم بوده و فقط ساخت عصاره ی آن‌ها با هم تفاوت دارد. در اینجا بصورت كلی به توضیح تولید نوشابه در بطری پت می‌پردازیم و در قسمت عصاره خانه تركیبات و چگونگی ساخت عصاره هر یك از محصولات شرح داده می‌شود.
تولید نوشابه در بطری پت به قرار زیر است:
در ابتدای خط بطری‌های آورده شده از انبار توسط كارگران بر روی تسمه نقاله قرار داده می‌شوند،‌بطری‌ها به دستگاه بطری شور هدایت شده كه در دستگاه بطری شور بطری‌های خالی توسط اهرمی برداشته شده و وارونه می‌گردد كه طی یك مسیر دایره ای توسط آب داخل بطری شسته شده و تخلیه می‌گردد سپس بطری تمیز و شستشو داده شده به پر كن خانواده منتقل می‌شود. دستگاه فیلر كه ساخت ایران می‌باشد بدین صورت عمل می‌كند كه بعد از برداشتن بطری‌ها توسط اهرم فیلر سوزن پر كن داخل بطری قرار می‌گیرد و ستاره ی بالای دستگاه كه نقش آن باز و بسته كردن سوزن فیلر می‌باشد تغییر وضعیت داده و ورودی آن فیلر باز شده و در طی یك مسیر دایره ای بطری پر می‌شود و در آخر مسیر دوباره ستاره به حالت اولیه بر می‌گردد و شیر ورودی نوشابه بسته می‌شود بعد از پر شدن بطری‌ها توسط دستگاه سر بطری زن یا درب‌بندی، تشتك زنی می‌شود. پس از عملیات درب بندی، بطری‌ها حین حركت بر روی تسمه نقاله شستشو شده و در ادامه توسط جریان هوا درب بطری خشك می‌شود سپس بطری‌های دربندی شده توسط دستگاه چابگر (جت پرینتر ) كد گذاری می‌شوند كه در این قسمت تاریخ تولید انقضاء قیمت- بر روی درب محصول ثبت شده و تعداد بطری‌های تولید شده نیز شمارش می‌شوند. بطری‌ها پس از كد گذاری و برچسب زنی  به دستگاه بسته بندی پت (شرینگ) ارسال می‌شوند كه در خط 5/1 لیتری بطری‌ها بصورت 6 تایی و در خط 300 سی سی بصورت 12 تایی بسته بندی می‌شوند قابل ذكر است كه عملكرد دستگاه شرینگ (هیتر) بدین صورت است كه بعد از قرار گرفتن بطری‌ها در جلوی شرینگ، پلاستیك و توسط كاتر برش خورده و دو سمت پلاستیك بسته می‌شود كه دمای برش در حالت استاندارد بایستی باشد در ادامه ی عملیات بسته بندی، بسته به هیتر رفته كه دما در این قسمت بایستی 200-199 درجه سانتی گراد باشد كه توسط هوای گرم پلاستیك نرم شده و شكل میگیرد و بسته بندی كامل می‌گردد و در آخر دستگاه بسته بندی یك فن برای سرد شدن بسته تعبیه شده است.
بسته‌ها بعد از خروج از شرینگ توسط تسمه نقاله به بیرون كارخانه منتقل شده و بر روی پالت‌ها چیده می‌شوند و سپس توسط لیفتراك به انبار منتقل می‌شوند.
خصوصیات و استانداردهای دستگاه شرینگ (هیتر) خط تولید بطری 5/1 لیتری
1.دمای دوخت
2.دمای كوره
3.فشار هوای ورودی BSRIS 5-5/4
4.عرض پلاستیكی
5.ضخامت پلاستیك 100-90 میكرون
6.سرعت كانوایر (فركانس) HZ 17
7.سرعت بسته بندی (بسته در دقیقه )14
8.تایم دوخت (ثانیه)42-6-3-1-دستور العمل و مراحل ساخت شربت و عصاره
1.محاسبه تعداد كیسه شكر لازم:
جهت ساخت یك واحد عصاره پرتقالی مقدار  شكر و جهت ساخت هر واحد عصاره كولا مقدار  شكر و هر واحد عصاره لمون لایم مقدار  شكر لازم می‌باشد. بعلت اینكه اكثراً عصاره به صورت دو واحدی برای هر تانك عصاره ساخته می‌شوند باید مقادیر فوق را در 2 ضرب كنیم.
برای محاسبه تعداد كیسه شكر جهت دو واحد باید مقدار شكر را به وزن هر كیسه تقسیم كنیم.
2.انتقال آب تصفیه شده جهت ساخت شربت به تانك شربت
جهت ساخت شربت باید از آب بدون كلر استفاده نماییم. (350 گالن برای شربت‌های پرتقالی و كولا و 300 گالن برای شربت لیمون لایم).
3.ریختن شكر به داخل تانك شربت:
4.اضافه كردن اسید سیتریك و بنزوات سدیم به تانك شربت
اگر بخواهیم از شربت، عصاره ی پرتقالی و لیمون بسازیم باید مقدار معین اسید سیتریك (حدود 10 كیلوگرم) و حداكثر مقدار 25/1 كیلوگرم بنزوات سدیم به شربت اضافه كنیم.
5.تهیه ی شربت:
جهت شربت باید مواد موجود در تانك شربت به خوبی با آب هم بخورند تا خوب حل شوند.
6.تصفیه ی شربت:
جهت تصفیه ی شربت از فیلتر پرس استفاده می‌شود كه شربت موجود در تانك شربت از فیلتر شربت عبور كرده و به پاستوریز اتور تانك‌های عصاره منتقل می‌شود. همچنین هنگامی كه شربت تانك تمام شد باید آب تصفیه را از فیلتر شربت عبور دهیم تا شربت داخل فیلتر شربت كاملاً شستشو شده و به تانك عصاره منتقل شود.
7.پاستوریزاسیون شربت
8.ساخت عصاره
هنگامی كه حجم شربت منتقل شده به تانك عصاره به 500 گالن رسید باید عصاره أی كه از آزمایشگاه تهیه شده (كولا، پرتقالی، لیمون) را به تانك عصاره منتقل كنیم و همزن تانك عصاره را روشن نماییم (بمدت یك ساعت)2-6-3-2-دستور العمل تعیین بومه عصاره و شربت
برای سنجش غلظت عصاره نهایی و شربت هر 3 نوع نوشابه بومه عصاره و یا شربت اندازه گیری می‌شود.
جهت انجام آزمایش به مزور 250 سی سی و دماسنج كالیبره شده و بومه سنج كالیبره شده و ظرف استیل جهت نمونه برداری نیاز دادیم.
برای انجام آزمایش حدود 200 سی سی شربت یا عصاره را داخل مزور می‌ریزیم (البته مزور بایستی توسط عصاره یا شربتی كه می‌خواهیم بومه ی آنرا بسنجیم شستشو شود)سپس بومه سنج را داخل شربت یا عصاره به آرامی غوطه ور می‌كنیم و درجه بومه عصاره یا شربت را از روی بومه سنج قرائت می‌كنیم.
درجه حرارت محلول شربت یا عصاره ر ا توسط دماسنج كالیبره شده و با دماسنج روی بومه سنج یادداشت می‌كنیم و با استفاده از جدول تصحیح حرارتی به شرح زیر بومه را محاسبه می‌نماییم.
اگر دمای شربت بیشتر از  (68 درجه فارنهایت) بود باید مقداری كه جدول نشان می‌دهد را به درجه بومه أی كه بومه سنج نشان داد اضافه كنیم و بر عكس.
-استانداردها
مقدار بومه شربت پرتقالی و كولا در محدوده ی 33 الی 34 می‌باشد برای شربت لمون لایم هم حدود قابل قبول بین 32 تا 33 می‌باشد. مقدار بومه عصاره پرتقالی و كولا در محدود ه ی 8/29 الی 2/30 می‌باشد و برای عصاره لیمون لایم حدود قابل پذیرش بین 28 تا 5/28 می‌باشد.
بعد از هر بار ساخت شربت، از شربت عبور داده شده از صافی نمونه برداری انجام می‌شود. همچنین بعد از هر بار ساخت عصاره از بالای تانك نمونه گرفته می‌شود و سنجش بومه شربت یا عصاره صورت می‌گیرد.

توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود.

مبلغ قابل پرداخت 9,100 تومان

پرداخت و دانلود

اشتراک بگذارید:

برچسب ها : گزارش کاراموزی كارخانه زمزم گرگان , کاراموزی كارخانه زمزم گرگان , کارورزی كارخانه زمزم گرگان , دانلود گزارش کارآموزی كارخانه زمزم گرگان , كارخانه , زمزم , گرگان

نظرات کاربران در مورد این کالا
تا کنون هیچ نظری درباره این کالا ثبت نگردیده است.
ارسال نظر