فروشگاه ساز رایگان فایل ، همکاری در فروش فایل | سل یو

مقاله بررسی حق دفاع متهم

مقاله بررسی حق دفاع متهم
خرید آنلاین
گارانتی خرید

توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود.

مبلغ قابل پرداخت 10,400 تومان

پرداخت و دانلود

مقاله بررسی حق دفاع متهم در 50 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب
عنوان                                                              صفحه

مقدمه................................................................................................................ 1

انگیزه انتخاب موضوع ...................................................................................... 3

اهمیت موضوع ................................................................................................. 5
بخش اول: تعاریف و كلیات ......................................................................... 6

گفتار اول: واژه شناسی، تعریف حق ............................................................ 6

        الف- تعریف حق ................................................................................... 6

        ب- تعریف دفاع..................................................................................... 7

         ج- تعریف حق دفاع متهم .................................................................... 8

گفتار دوم: اصل برائت و حق دفاع .............................................................. 9

گفتار سوم: منابع حق دفاعی متهم ................................................................ 13

         الف- اعلامیه‌های جهانی و منطقه‌ای حقوق بشر.................................... 13

         1- اعلامیه جهانی حقوق بشر .............................................................. 13

         2- میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی .......................................... 14

         ب- در حقوق داخلی ............................................................................ 16

         1- قانون اساسی ................................................................................... 16

          2- قوانین عادی .................................................................................. 17

          ج- حق دفاع متهم در فقه شیعه............................................................ 18

بخش دوم: موارد حقوق دفاعی متهم در مراحل مختلف دادرسی كیفری . 19

گفتار اول: تفهیم حقوق دفاعی ..................................................................... 19

          الف- اعلام حق داشتن وكیل ............................................................... 20

گفتار دوم: تفهیم موضوع و دلایل اتهام یا اتهامت وارده ........................... 24

         الف- در مرحله تحقیق ......................................................................... 25

         ب- در مراحل قبل از اخذ آخرین دفاع در مرحلة تحقیق ..................... 25

گفتار سوم: حق داشتن وكیل مدافع............................................................... 27

         الف- اهمیت شركت وكیل مدافع........................................................... 27

         ب- شركت وكیل مدافع در مراحل مختلف دادرسی كیفری ................. 30

گفتار چهارم:  آخرین دفاع متهم ................................................................... 31

گفتار پنجم: حق شكایت از آراء كیفری ...................................................... 33

گفتار ششم: موارد جزیی دیگر حق دفاع متهم ............................................ 35

         الف- آزادانه بودن دفاع ......................................................................... 35

         ب- دادن فرصت معقول جهت دفاع ..................................................... 36

بخش سوم: مواردی كه بر حق دفاع متهم تاثیر می گذارند........................ 38

گفتار اول: شیوه احضار و جلب ................................................................... 38
گفتار دوم: شیوه بازجویی ............................................................................. 38

گفتار سوم: اصل تفكیك مراحل مختلف دادرسی كیفری .......................... 40

گفتار چهارم: قرار بازداشت موقت ............................................................... 41

گفتار پنجم: خصوصیات دادرسی ................................................................. 43

          الف- علنی بودن دادرسی ..................................................................... 43

          ب- ترافعی بودن محاكمه...................................................................... 44

گفتار ششم: هیات منصفه ............................................................................... 44  

نتیجه‌گیری: ...................................................................................................... 46




مقدمه

جرم موجب بروز كشمكش بین مرتكب و جامعه است و نفع جامعه انسانی در این است كه برای جلوگیری از ارتكاب جرم و اصلاح مجرم با سیاست جنایی خاص در صدد مجازات مرتكب جرم برآیند. ناگزیر در این راه، جامعه برای تحقق عدالت كیفری علاوه بر استفاده از قوانین ماهوی، از قوانین شكلی (آیین دادرسی كیفری) استفاده می‌نماید، زیرا برای حفظ حقوق فردی، آسایش و آرامش حقوقی شهروندان و تامین امنیت قضایی، قوانین ماهوی را باید در كنار قوانین شكلی بكار برد. و از این طریق اشتباهات قضایی، به حداقل ممكن برسد.

قانونگذار در انشاء قوانین شكلی (آیین دادرسی كیفری) همواره دو هدف عمده، یعنی تامین نظم عمومی و تامین منافع و حقوق متهم را مد نظر قرار می‌دهد. قوانین مزبور باید طوری وضع شود كه هیچ بی‌گناهی گرفتار عقاب نگردد و هیچ مجرمی نتواند از چنگال عدالت فرار كند. بدین منظور برای حسن جریان دادرسی كیفری، تضمین حقوق متهم، رعایت حقوق و آزادی فردی و آسایش حقوق شهروندان هر روز نظریه‌های جدیدی در این رشته مهم از علم حقوق پا به منصه ظهور می‌گذارد، تا دستگاه عدالت در كنار تأمین نظم عمومی و مصالح اجتماع بتواند بی‌گناهان را از تعقیب و مجازات برهاند.

بر دستگاه قضایی هر كشور فرض است در جهت امنیت و عدالت قضایی و رعایت حقوق و آزادی فردی، امكانات و تصمیمات كافی در اختیار شهروندان به خصوص متهمان قرار دهد. رعایت عدالت و امنیت قضایی در هر كشور باعث توسعه و پیشرفت اقتصادی و فرهنگی، سیاسی و غیره می‌شود، كه همه اینها در سایه آسایش و آرامش حقوقی شهروندان حاصل می‌شود.

در جهت تامین عدالت و امنیت قضایی، بر قوه قضائیه هر كشوری واجب است كه بر دو عنصر مهم اهتمام ورزد:

اول- رعایت حق دادخواهی؛ بدین معنی كه حكومت، امكانات و تضمیناتی مقرر دارد تا هر شهروندی در صورت تضییع حقوقش بتواند آزادانه در یك دادگاه علنی، بی‌طرف و بی غرض بتواند به حقوقش دست یابد.

دوم- رعایت و حمایت از حق دفاع متهم است، بدین معنی هر شخصی كه با دلایل و قراین كافی مورد اتهام قرار می‌گیرد، بتواند آزادانه و آگاهانه در معیت وكیل مدافع و دارا بودن یك سری حقوق معین از خویش دفاع كند و در صورت عدم اثبات بزه از اتهام تبرئه شود.

موضوع تحقیق اینجانب بررسی عنصر دوم امنیت و عدالت قضایی یعنی، حق دفاع متهم می‌باشد. حق دفاع متهم، جزء حقوق طبیعی، فطری و ذاتی شخص انسان است و ویژگی حقوق طبیعی یا فطری از این است، كه در تمام اقوام ملل دنیای مجری است و در تمام زمینه‌ها موثر می‌‌باشد. و همگی موافق مصالح و منافع بشر می‌باشد. لذا حقی نیست كه دولتمردان به شهروندان اعطاء كرده باشند. وظیفه دولتمردان است كه امكانات و تأمینات لازم را در جهت حمایت و رعایت از آن فراهم نماید و مصوبات را بر آن اساس استوار نمایند.

حق دفاع متهم منعبث از اصل برائت، در جهت حفظ حقوق فردی و اجرای عدالت و امنیت قضایی شهروندان است. شناسایی حق دفاع برای متهم از بدیهی‌ترین حقوقی است كه از یك حكومت انتظار می رود. رعایت و حمایت از این حق باعث كشف حقیقت می‌شود و تا آنجائیكه ممكن است جلوی اشتباهات قضایی را می‌گیرد. زیرا متهم بهتر از هر فرد و مقام و دستگاه قضایی به حقیقت امر آگاه است و دفاع آزادانه و آگاهانه وی، به نحو چشمگیری در اجرای عدالت كمك می‌نماید.
انگیزه انتخاب موضوع

یكی از حقوق اساسی كه ضامن حفظ و حراست حقوق فردی و اجتماعی است و تأثیر قابل توجهی در تامین امنیت قضایی دارد، حق دفاع متهم در برابر اتهام یا اتهامات روا یا ناروایی است كه به وی نسبت داده می‌شود.

حق دفاع متهم وقتی تحقق می‌پذیرد كه كلیه تضمینات و تأمینات مربوط به آن در اختیار متهم قرار می‌گیرد و صرف قایل شدن حق دفاع برای متهم بدون فراهم نمودن امكانات و شرایط آن باز هم باعث نقض حقوق دفاعی می شود، بنابراین وقتی صحبت از حق دفاع متهم می‌شود، منظور این است كه متهم بتواند آزادانه آگاهانه در فرصت مناسب با مساعدت وكیل مدافع در جهت رفع اتهام یا اتهامات وارده از خودش دفاع كند و این در تمام مراحل رسیدگی كیفری به نحو احسن رعایت شود .

حق دفاع متهم هر چند كه از دیر باز مورد حمایت بوده و امروزه نیز در اعلامیه‌های جهانی و منطقه‌ای مربوط به حقوق بشر و قوانین اساسی و عادی كشورهای مختلف به طرق گوناگون از آن حمایت می‌شده و تضمیناتی برای حمایت و رعایت آن قابل شده‌اند، ولی متاسفانه به رغم اهمیت و حساسیت موضوع و حمایتها و تضمینات حقوقی، مذهبی و اخلاقی از آن، همیشه مورد تعرض بوده و امروزه هم اضافه بر آنكه بشر خویشتن را در اسارت ماشین و محصول دست خود درآورده، تعرض به حق دفاع متهم به طرق و به انحناء گوناگون از سوی مقامات و مأمورین قضایی و اجرایی صورت می‌گیرد و این تعدی و تجاوز اثر زیانبار دارد كه باعث اشتباهات قضایی، سلب آسایش، آرامش حقوقی شهروندان، لطمه به امنیت و عدالت قضایی خواهد شد. این تعدی و تجاوز همیشه وجود داشته و امروزه وجود خواهد داشت. لذا تدبیری باید اندیشید. این اهمیت و حساسیت موضوع از سویی و وضعیت دوگانه حمایت و تعرض بدان از سوی دیگر یكی از انگیزه های نگارنده در انتخاب موضوع تحقیق بوده است.

عشق به رعایت و حمایت از اصول انسانی، حقوقی، اخلاقی، منزلت و مقام انسان، هر چند متهم و احترام به حقوق، آزادیهای فردی و اصل برائت كه همچون نگینی بر پهنه حقوق می‌درخشند از طرفی دیگر در انتخاب موضوع موثر بوده است.

مبتلا به  بودن موضوع در جامعه و لزوم رعایت عملی آن در كشور و نشان دان این موضع كه رعایت حق دفاع جنبه تشریفاتی نداشته، بلكه باید امكانات آن برای متهم فراهم شود و رعایت یا عدم آن چه تأثیری در سرنوشت محاكم خواهد داشت.

اهمیت موضوع

همانطور كه در مقدمه آمده است، حق دفاع متهم جزء طبیعی و ذاتی نوع بشر است و چیزی نیست كه دولتمردان به مردم واگذار كرده باشند و بتواند از آنان سلب نمایند. لذا بر حاكمان است كه تدابیر لازم جهت رعایت و حمایت آن فراهم نمایند و امكانات لازم در اختیار متهم بگذارد، تا بتوانند در صورت بی‌گناهی از اتهامات ناروا تبرئه شود.

حق دفاع متهم یكی از عناصر امنیت قضایی در كنار حق دادخواهی است كه باعث آسایش و آرامش حقوقی شهروندان و در نتیجه موجب پیشرفت جامعه بشری در زمینه اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و غیره می شود.

رعایت حق دفاع متهم مستلزم آن است كه هیچ فردی بدون دلایلی كافی احضار و جلب نشود، و در صورت احضار و جلب بتواند آزادانه و آگاهانه و در فرصت مناسب در دادگاه علنی، بی‌طرف و در معیت وكیل مدافع از اتهام یا اتهامات روا  یا ناروا از خودش دفاع كند. این موضع بدان اهمیت است كه اعلامیه جهانی حقوق بشر، اعلامیه منطقه‌ای، قانون اساسی و قوانین عادی كشور بر آن تاكید فراوان دارند و رعایت آن در هر كشوری نشانگر رعایت اصول اخلاقی و سطح فرهنگ بالای آن سامان خواهد بود. این حق منبعث از حق آزادی بشر و اصل طلایی برائت است كه بشر در طول سالیان متمادی با زحمات فراوان به آن نائل شده و خونهای بسیاری به پای آن ریخته شده است.

بنابراین رعایت از حق دفاع متهم علاوه بر این كه جلو اشتباهات قضایی را می‌گیرد، و پایه‌گذار یكی محاكمه عادلانه، منصفانه و بی‌غرضانه خواهد بود.

گفتار سوم:  حق داشتن وكیل مدافع
الف- اهمیت شركت وكیل مدافع

یكی از مظاهر امنیت و عدالت قضایی در هر كشوری دخالت وكیل مدافع در مراحل مختلف كیفری در جهت دفاع از متهم در رد اتهام یا اتهاهامات وارده می باشد.

حق داشتن وكیل مدافع از مهمترین آثار اصل برائت، در جهت حمایت و رعایت حق دفاع متهم و جزء تامینات و تسهیلاتی است كه برای جلوگیری از تضییع و لطمه به حقوق دفاعی متهم پیش بینی شده است، تا با استفاده از دانش و تخصص وكیل مدافع در برابر دادستان و دیگر افراد قضایی كه امكانات و اطلاعات كافی در جهت دفاع ار جامعه در اختیار دارند، بتوانند با ارائه یك دفاع مناسب از اتهام بر هدر و از تخفیف و معافیت‌های قضایی و قانونی استفاده نماید.

دخالت وكیل مدافع در پرونده‌های كیفری علاوه بر اینكه در جهت حمایت از حق دفاع می‌باشد، در جهت حمایت از جامعه نیز می باشد، زیرا وكیل مدافع با دارا بودن تخصص لازم باعث سرعت و دقت در رسیدگی به پرونده كیفری، ارتقاء   علمی دست اندركاران امور قضایی، عملكرد خوب آنان در حل و فصل دعاوی و اتخاذ تصمیمی مبنی انصاف و عدالت، و از سوی دیگر سبب پیشگیری از تضییع حقوق اصحاب دعوی به عنوان عضوی از جامعه می‌شود.

در جهان معاصر، خدمات وكیل از نظر خیلی از جوامع توام با ارزش و اهمیت مخصوصی است و در تمام جهان تقریبا یك امر پذیرفته شده و قطعی است و قوانین اكثریت كشورها حضور وكیل را در محاكم پذیرفته‌اند.

وكیل بعنوان همكار قاضی می كوشد، گوهر حقایق را از اقیانوس ادعا واقعی و غیر واقعی استخراج نموده و به حاكم محكمه ارائه دهد. حضور وكیل در دادگاه بخاطر این نیست كه موكل خود در قبال اتهام دفاع كند، او منافع حیاتی جامعه را صیانت می‌نماید و نقشی اساسی در حفظ اصول اساسی یك جامعه منظم ایفا می كند.([1])

از قدیم گفته‌اند و در محافل قضایی زبانزد است كه قاضی و وكیل دو بازوی عدالت یا دو بال فرشته عدالت‌اند، برتر و بالاتر از این در تمام قوانین، وكلای دادگستری را یاران عدلت و یاوران قضات نامیده‌اند. وكیل می تواند تعادلها، لغزشها ، اشتباهات، افراطها، عدم نظمها، ناهنجاریها، اقدامات نابجا، نابسامانیها و ناروائیها و هر آنچه را كه آفت قضاوت عادلانه است را وانمود سازد و در برابر آنها با تذكرات قانونی ایستادگی كند و از وقوع آنها جلوگیری نماید.([2])

از طرف دیگر، تمام دستگاه دولتی، رسمی ، انتظامی، اداری، قضایی و حتی افكار عمومی بر علیه متهم بوده و تنها حامی و پشتیبان وی وكیل مدافع است كه در برابر ابرقدرتها و حملات علیه موكل خود با دارا بودن تخصص حقوقی لازم می ایستد تا قانون و عدالت اجرا شود.

در شرایط موجود برای قاضی امكان ندارد، در رسیدگی به جرایم و دعاوی مهمی كه

مطرح می‌گردد به حقیقت امر و واقعیت قضیه به آسانی پی برده و حق و واقع بر او

كشف گردد، مگر زمانی كه از وجود وكیلی كه از وجود وكیلی كه عناصر و پایه های تشكیل دهنده به واقعه را بررسی نموده و نكات مهم و ناشناخته یك واقع را روشن و بیان نماید، استفاده نماید.([3])

در حال حاضر با توجه به ترافعی شدن بیش از پیش تحقیقات مقدماتی از یك سو و عدم توانایی بسیاری از متهمین به ارائه دفاعی مناسب در دادسرا از سوی دیگر و كشف موارد عدیده از اشتباهات قضایی و تضییع حقوق متهمین كه خود حداقل از موجبات اطاله دادرسی محسوب می شود، توجه قانونگذاران را به اهمیت و ضرورت حضور وكیل و ایفاء نقش مؤثر از سوی وی در مرحله جمع‌آوری علیه متهم، سبب شده است.([4])

اكنون پس از ارائه كلیات راجع به اهمیت حضور وكیل مدافع، اختصاراً، ضرورت شركت وكیل مدافع را در پرونده كیفری به صورت احصایی بر می‌شماریم.

بخش سوم: مواردی كه بر حق دفاع متهم تأثیر می‌گذارند.

در بخش قبل از مواردی بحث شده كه جزء‌ حقوق دفاع متهم محسوب شده و متهم را در جهت رد اتهام یا اتهامات وارده یاری م دهد و بدون رعایت و حمایت از آنها، تشكیل دادگاه، موجودیت خود را دست می‌دهد،‌ زیرا در صورت عدم رعایت آنها، محاكمه متهم پایه و اساسی نداشته و متهم بدون تضمینات و تامینات لازمه، در معرض حكم ناروا قرار خواهد گرفت.

اكنون در این بخش از مواردی بحث خواهد شد كه جزء حقوق دفاعی محسوب نشده، ولی بر حقوق دفاعی تاثیر گذار خواهد  بود.
گفتار اول: شیوه احضار و جلب

احضار و جلب یك فرد،‌ بعنوان متهم بسیار حساس و با اهمیت می‌باشد،‌‌ زیرا احضار و جلب افراد تبعات بسیاری دارد و ممكن است باعث هتك حرمت و آبروی اشخاص و بدون دلیل مخل آسایش و آرامش شهروندان شود،‌ به همین جهت ماده 124 ق. آ. د.ك مقرر می‌دارد:‌ قاضی نباید كسی را احضار یا جلب كند، مگر اینكه دلایل كافی برای احضار یا جلب موجود باشد. بنابراین قاضی مكلف است كه قبل از احضار متهم، دلایل را جمع‌آوری كرده و در صورت وجود دلیل و لزوم تحقیق از متهم او را احضار نماید.
گفتار دوم:‌ شیوه بازجویی

«بازجویی وسیله دفاعی و منبع دلیل برای اثبات دعوی است. بازجویی از متهم به منزله وسیله دفاعی است، چون اگر متهم اقرار كند، قضات آن را برای محكومیت وی در نظر می‌گیرند،‌ زیرا اقرار جزء در موارد استثنایی همیشه مطابق حقیقت است و حتی اگر متهم اقرار نكند، ممكن است عناصر ارزنده‌ای برای اتهام فراهم شود». در جرایمی كه مجرم تنها حقیقت را می‌داند، اقرار مباشر جرم، ركن اساسی ایمان قاضی را تشكیل می‌دهد. بنابراین بازجویی برای بدست آوردن اطلاعات از متهم نقش عمده‌ای در دادرسی كیفری دارد. «در واقع اگر هدف اساسی محاكمه حصول به یقین درباره مجرمیت یابی گناهی متهم باشد،‌ بدیهی است هر گونه فعالیتی كه متهم در جریان محاكمه انجام می‌دهد،‌ باید مركز قطب هر گونه تحقیقی قرار گیرد. چه بسیار كه با آزمون دقیق و توام با آرامش خاطر از یك بازجویی بتوان بر اماره یا قرینه عمل دست یافت».

بازجویی به متهم این امكان را می‌دهد كه به تشریح ما وقع انتسابی به خود پرداخته و با رد اتهام و ادله مطروحه علیه خود از تجاوز به حقوق و آزادی خویش جلوگیری نماید. هدف از بازجویی، دستیابی به حقایق با ارزش، رفع مظلومیت یا اثبات بی‌گناهی،‌ شناسایی مجرم و تطبیق اطلاعات بدست آمده با اظهارات یك مظنون ویژه و اخذ اعتراف از وی باشد. بازجویی هنر و فن طرح یك رشته سوالات ماهرانه و قانونی از متهم یا مظنون به ارتكاب جرم به منظور اخذ اطلاعات صحیح درباره حادثه كیفری می‌باشد. بازجویی از متهم نباید وسیله‌ای شود كه او خود را بر اثر القا متهم سازد، بلكه باید منحصرا به وسیله قاضی تحقیق اداره و هدایت شود به نحوی كه از متهم دعوت كند، تا برای دستگاه عدالت دلایلی را كه به نفع اوست، عرضه كند و اگر خواست، درباره آن صحبت كند. بازجویی از متهم رابطه مستقیم و غیر قابل اجتنابی با طرح حق دفع دارد و در جهت تامین و تضمین حق دفاع و تضمین حق دفاع متهم می‌باشد تا اظهارات  و اطلاعات خویش حقیقت را بر دستگاه قضایی نمایان سازد.

در بازجویی باید اصولی چند از قبیل اصل عدم امكان اشخاص به شهادت علیه خود،‌ اصل برائت، اصل مصونیت از خود اتهامی و اصل برخورداری از معاضدت و مشاور قضایی مورد رعایت قرار گیرد.

اصولا، بازجویی از متهم را وقتی باید شروع كرد كه تحقیقات مقدماتی انجام گرفته باشد. یعنی جمع‌آوری ادله، آثار جرم و بررسی آنها، معاینات و تحقیقات محلی، بازرسی مسكن و كارگاه متهم پایان یافته و اطلاعات به قدر امكان جمع‌آوری گردیده باشد.

توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود.

مبلغ قابل پرداخت 10,400 تومان

پرداخت و دانلود

اشتراک بگذارید:

برچسب ها : تحقیق بررسی حق دفاع متهم , برنامه سازیبررسی حق دفاع متهم , مقاله بررسی حق دفاع متهم , دانلود تحقیق بررسی حق دفاع متهم , بررسی حق دفاع متهم , حق دفاع , متهم

نظرات کاربران در مورد این کالا
تا کنون هیچ نظری درباره این کالا ثبت نگردیده است.
ارسال نظر